Zoek een vorm door bij "Zoek in items" de eerste twee letters in te vullen en een keuze te maken dan wel een item te selecteren uit de lemmalijst en kies een vorm uit de lijst, bijvoorbeeld huis. Vervolgens wordt een klein kaartje zonder nummer zichtbaar. Een verdere click op het kaartje laat zien dat het om een genummerde serie kaartjes gaat.

Kies een van de kaartjes, bijvoorbeeld huis(11), en click opnieuw. Nu verschijnt de kaart in A4-formaat. De kaart heeft een opschrift. Het opschrift geeft aan om welke lemma het gaat en om welke periode (13e of 14e eeuw of beide), benevens welke tegenstelling in de vormen gekarteerd is, bijvoorbeeld

Hoe donkerder een vlak, hoe meer vormen van het ene type, hoe lichter hoe meer van het andere type. Grijstinten vormen overgangsgebieden, zie de legenda links onder het kleine kaartje voor een aanduiding van de percentages. De plaatsen waarvandaan er op de onderhavige kaart gegevens zijn zijn aangegeven met witte of zwarte rondjes. Soms bevat het rondje een driedeling, vooral in overgangsgebieden. De zwarte plaatsen contrasteren meestal met een witte achtergrond, de witte plaatsen met een zwarte achtergrond, de plaatsen met de driedeling met grijsgetinte achtergrond. De zwarte en de witte vlakken worden vanuit de gegevens van deze plaatsen gegenereerd (soms staat de plaats ook voor de streek rondom de plaats). De inzet links boven op de kaart laat zien waar de oorkonden met de onderzochte vormen worden aangetroffen. Friesland is bij gebrek aan gegevens altijd wit.

Vul “brug” in, dan verschijnt het kleine kaartje zonder nummer. Click hierop, en een serie van zes kaartjes wordt zichtbaar, Brug(1) tot en met Brug(6). Click op bijvoorbeeld Brug(1). Brug(1) in A4-formaat wordt zichtbaar. Click op woorden en twee lijsten met vormen (schrijfwijzen) met of zonder het onderzochte verschijnsel worden zichtbaar. Click op locaties en de lijsten waar de vormen worden aangetroffen worden zichtbaar.

Op kaart Brug(1) zelf is te zien dat “brigge” in de 14e eeuw Zeeuws is (zwarte gebied). Wie op kaart Brug(2) kijkt ziet dat “bregge” in de 14e eeuw Hollands is. Kaart Brug(3) toont echter dat in de 13e eeuw “brigge” vooral Oostvlaams is. Dat “bregge” toen ook al in Holland voorkwam is op kaart Brug(4) niet te zien: er is maar één vorm - uit 1285 – tollenbrecghe uit Dordrecht, zie locaties. Maar die staat tussen de 9 Dortse vormen van het type brugge, 10% van het totaal, en dat is te laag om zichtbaar te worden op de kaart. Daarom blijft het wit om Dordrecht en blijft de plaats zwart.

De gegevens van de 13e en de 14e eeuw zijn vaak ook bij elkaar genomen, zoals op kaarten Brug(5) en Brug(6). Daar telt tollenbrecghe uit de 13e eeuw mee met de breg-vormen uit de 14e eeuw.

Om tijd te vinden kunnen in plaats van tijd ook de middeleeuwse schrijfwijzen worden ingevuld, zoals tiid en tyt. De volledige lijst van vormen behorend bij de kaart is weer te vinden onder woord, onder locaties de regio's met daarin de plaatsen waar de vormen voorkomen. Op kaart Tijd(1) gaat het om vormen die eindigen op -d als tijd, tiid, tyd in het donkere gebied, tegenover vormen op -t als tiit, tijt, tyt, thiit, tiet in het lichte gebied.

Op de kaarten is Friesland altijd apart gemarkeerd. Omdat er geen plaatsen zijn te vinden zijn de kleurcontrasten er extrapolaties vanuit de plaatsen. De gegevens komen uit die plaatsen en de zwarte/witte vlakken zijn dus extrapolaties uit deze plaatsen.

In de linker bovenhoek bij elke kaart staat een kleinere kaart die laat zien waar de vormen te vinden zijn (de zwarte gebieden). Op de kaart van Tijd(1) is zo te zien dat in Friesland geen vormen zijn aangetroffen en ook niet in het oosten van Groningen en Drenthe. Met andere woorden: de plaatsen op de grote kaart geven aan waar vormen zijn aangetroffen, de zwartheid op de kleine kaart geven een idee van de frequentie van de vormen. Dat kan dus per kaart verschillen, maar Friesland en het oosten van Gronigen en Drenthe zijn altijd leeg, evenals de kern van de Veluwe.

Vul cijns in: Er verschijnt cijns tijns. Click op de kaart, click op Cijns(1), click op woorden boven de kaart. Click op tyns voor KWIC. Ga terug met <-. Click op locaties. Kies Amsterdam. Click op Amsterdam. Daar zijn de oorkonden uit Amsterdam te vinden. Op de gekleurde kaartjes betekent paars veel en geel weinig. Paars correspondeert dus met donker, geel met licht. De vormen onder woorden of locaties komen uit de onderliggende Corpora.

Meer informatie

Zie Corpora voor opgenomen oorkonden, Codering voor een overzicht en vertaling van de gebruikte codes en Colofon voor meer informatie over kaarten en techniek.